Ogromne tereny spacerowe i mnóstwo piasku. Co prawda, nie jest to krajobraz rodem z „Pustyni i w puszczy”, który możemy mieć przed oczami, słysząc słowo „pustynia”, ale miejsce to i tak robi wrażenie. Pustynia Błędowska to jedna z większych ciekawostek przyrodniczych i krajobrazowych w Polsce.
Pustynia Błędowska to największy obszar piasków lotnych w naszym kraju (zajmuje powierzchnię około 33 km2). Leży na pograniczu województwa śląskiego i małopolskiego, pomiędzy miejscowościami Błędów, Klucze i Chechło. Od południa otoczona jest Lasami Błędowskimi. Położona jest na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd.
Spis treści:
Jak powstała Pustynia Błędowska?
Niestety, jej pochodzenie nie jest naturalne. Stworzył ją człowiek, wycinając gęste lasy na masową skalę. Było to około wieku XIII w czasie powstania w Olkuszu kopalń srebra i ołowiu. Wycinka drzew oraz pobór wód gruntowych spowodowały zniszczenie gleby i odsłonięcie luźnych piasków, które nagromadziły się tu kilka milionów lat temu, jako pozostałość epoki lodowcowej. Tak powstała Pustynia Błędowska – teren o pochodzeniu „antropogenicznym”, czyli stworzony przez człowieka.
Na początku XX wieku pustynia była ogromna! Miała ponad 150 km2! Jednak po II wojnie światowej zaczęła zarastać i dopiero od początku XXI wieku podejmowane są próby przywrócenia pustynnego charakteru tego terenu (m.in. w celu ochrony roślinności).
Czy Pustynia Błędowska to prawdziwa pustynia?
Jeśli wziąć pod uwagę klimat, Pustynia Błędowska tak naprawdę nie jest pustynią. Wilgotność i wartość rocznych opadów jest bowiem taka sama, jak na przyległych terenach, dlatego nie mogą zapanować na niej takie warunki, jakie istnieją na pustyni.
Pustynia według definicji to teren o dużej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej. Wszystko przez małą ilość opadów i występujące okresowo lub stale wysokie temperatury powietrza. Charakterystyczne dla pustyni są znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności (parowanie przewyższa ilość opadów) oraz silne nasłonecznienie.
Nazwa Pustynia Błędowska nie oznacza więc pustyni w sensie typowo geograficznym, a służy podkreśleniu wyjątkowości terenu i krajobrazu, którego nie spotkamy w żadnym innym zakątku Polski.
Pustynia Błędowska – atrakcje
Wzgórze Czubatka w Kluczach
Podczas wycieczki na Pustynię Błędowską warto odwiedzić punkty widokowe. Najlepszym z nich jest wzgórze Czubatka w Kluczach (382 m n.p.m.). Można podziwiać z niego pustynną panoramę.
Mieszczą się tu ruiny punktu dowodzenia niemieckich wojsk z II wojny światowej oraz wieża obserwacyjna Nadleśnictwa Olkusz. Na wzgórzu znajdziemy tablice informacyjne i ławeczki, na których można odpocząć.
Punkt widokowy Dąbrówka w Chechle
Drugim punktem widokowym, który warto odwiedzić, jest Dąbrówka w Chechle (355 m n.p.m.), skąd można zobaczyć widok na jeszcze większy teren odkrytego piasku.
Zobaczymy stąd wojskową część Pustyni Błędowskiej (od wczesnych lat XX pustynia wykorzystywana była jako poligon wojskowy; obecnie tylko północna część ma takie przeznaczenie).
Niestety w tym miejscu nie da się zejść na teren pustyni (ze względu na mieszczący się tu poligon). Przy odrobinie szczęścia, można jednak poobserwować ćwiczenia wojskowe, manewry i skoki spadochronowe.
Róża Wiatrów
Kolejnym interesującym punktem jest Róża Wiatrów. Jej nazwa pochodzi od drewnianej platformy, która jest udostępniona turystom. W jej okolicy zobaczymy wojskowe działa.
Znajdziemy tu też drewniane pomosty, ławki, stoły, altanki i leżaki. Poza tym można coś zjeść i się napić, bo ustawiono tutaj kilka food trucków. W tym miejscu odpoczniemy na ławeczce lub leżaku, a także pospacerujemy po pustyni.
Czy warto przyjechać na Pustynię Błędowską?
Jeśli mieszkacie w pobliżu i szukacie ciekawego miejsca do spacerowania to tak. Jest to na pewno wyjątkowe miejsce na mapie Polski, które warto odwiedzić. Jeżeli mieszkacie dalej, najlepiej podjechać na Pustynię Błędowską przy okazji podróży do innego miejsca.
Będąc na Pustyni Błędowskiej, można też odwiedzić Polskie Malediwy, czyli Park Gródek w Jaworznie, bo znajduje się niedaleko.
My odwiedziliśmy Pustynię Błędowską w drodze do Ojcowskiego Parku Narodowego.
