Atrakcje Białegostoku – co zobaczyć w mieście wielu kultur i narodów?

Zabierzemy Was dziś do miasta wielu kultur i narodów. Zanurzymy się w świat białostockiego street artu. Sprawdzimy, czy jeden z budynków słusznie nazywany jest Polskim Wersalem i dowiemy się, czy istnieje język wspólny dla wszystkich. W tym artykule pokażemy Wam atrakcje Białegostoku, którym warto przyjrzeć się bliżej.

Zwiedzając Białystok, możemy wyruszyć w drogę jednym z kilku szlaków, które przygotowało miasto m.in.: szlakiem murali, architektury drewnianej, białostockich świątyń, rodu Branickich oraz śladami esperanto i wielu kultur.

My pokażemy nasz własny plan zwiedzania. Jedno jest pewne, będzie bardzo różnorodnie, więc każdy z Was znajdzie coś dla siebie. Gotowi na wycieczkę do Białegostoku?

W czasie tego wyjazdu postanowiliśmy zobaczyć wyłącznie miejskie atrakcje, bo przed wizytą w Białymstoku przez ponad tydzień poznawaliśmy atrakcje Podlasia.

Zobacz film o atrakcjach Białegostoku

Atrakcje Białegostoku – Rynek Kościuszki

Rynek Kościuszki w Białymstoku ma podłużny kształt i długość około 400 metrów. Mniej więcej w połowie przecina go ulica Henryka Sienkiewicza.

Za obecny układ architektoniczny odpowiada Jan Klemens Branicki, który w XVIII w. po pożarze miasta zajął się jego odbudową. Powstał wtedy między innymi Ratusz z wieżą zegarową, który jest dziś siedzibą Muzeum Podlaskiego. Z tamtego okresu pozostało na rynku jednak tylko kilka budynków.

Więcej informacji na temat muzeum oraz biletów znajdziecie na tej stronie.

W czasie wojny został zniszczony ratusz i wiele innych zabudowań, więc po wojnie rozpoczęto odbudowę centrum miasta.

Będąc na rynku, warto zwrócić uwagę na kamienice ozdobione elementami roślinnymi, wizerunkami zwierząt, postaciami muz oraz portretami ludzi zasłużonych dla regionu.

Koniecznie trzeba też zobaczyć Archikatedrę Wniebowzięcia NMP, o której napiszemy więcej za chwilę.

Na białostockim rynku jest sporo restauracji, w których można odpocząć i spróbować podlaskich przysmaków. To tutaj toczy się życie towarzyskie mieszkańców. Bardzo chętnie zaglądają tu także turyści.

Atrakcje Białegostoku – Pałac Branickich

Pałac Branickich to późnobarokowa budowla, która nazywana jest Polskim Wersalem lub Wersalem Podlasia, przede wszystkim ze względu na jej wygląd. Pałac ten uważany jest za największą atrakcje Białegostoku.

Wchodząc na jego teren przez Bramę Wielką „Gryf”, przenosimy się do innej rzeczywistości. Możemy cofnąć się o kilkaset lat do czasów, kiedy to Białymstokiem władała rodzina Branickich.

Pałac był kiedyś zamkiem obronnym, więc wyglądał skromniej i był mniejszy. Stefan Mikołaj Branicki, a później jego syn Jan Klemens Branicki przekształcili go w piękną barokową rezydencję.

Niestety w XIX i XX wieku pałacem władali carowie rosyjscy, którzy doprowadzili go do ruiny. W czasie II wojny światowej pałac został doszczętnie zniszczony. Odbudowano go, ale niewiele wnętrz udało się odtworzyć.

Istnieje możliwość zwiedzenia wnętrz Pałacu Branickich z przewodnikiem. W tym celu trzeba pójść do Muzeum Historii Medycyny i Farmacji, które znajduje się w prawym skrzydle budynku. Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.

Ogrody Pałacu Branickich mają piętrowy charakter i składają się z dwóch poziomów, utrzymanych w różnych stylach.

Ogród Górny wzorowany jest na ogrodach francuskich i na jego terenie znajdują się fontanny, liczne klomby i posągi. Stanowi on niejako przedłużenie i integralną część rezydencji. 

Ogród Dolny natomiast utrzymany jest w stylu angielskim (czyli zbliżony wyglądem do naturalnego) z altankami, pawilonami i sadzawkami.

Język Esperanto

W Białymstoku urodził się Ludwik Zamenhof, twórca języka esperanto, czyli języka dla wszystkich. Twierdził on, że do nieporozumień między ludźmi dochodzi poprzez barierę językową.

Dzieciństwo spędzone w mieście wielu kultur sprawiło, że młody Ludwik dostrzegał jego różnorodność i to, że mieszkańcy mówią w różnych językach. Na pamiątkę tego, tuż przy rynku znajduje się pomnik młodego Ludwika Zamenhofa, który stoi wśród rozrzuconych liter.

W XIX Ludwik Zamenhof pod pseudonimem Doktor Esperanto wydał książkę pod tytułem „język międzynarodowy”, który od pseudonimu autora przyjął nazwę esperanto.

Przy ulicy Ludwika Zamenhofa można zobaczyć mural upamiętniający twórcę tego języka. W tej okolicy stał kiedyś jego dom.

Język Esperanto nie przyjął się na tyle, by posługiwali się nim wszyscy ludzie, ale mamy przecież język międzynarodowy. Jest nim muzyka.

Muzyczne atrakcje Białegostoku

Opera i filharmonia

Budynek Opery i Filharmonii Podlaskiej to obecnie największa instytucja artystyczna na terenie północno-wschodniej Polski i najnowocześniejsze centrum kulturalne w tej części Europy.

Opera i filharmonia jest przykładem nowoczesnej architektury, więc dominuje tu szkło i beton. Nieodłączną częścią gmachu jest też roślinność, która wspina się po ścianach budynku, dzięki czemu ten idealnie wpisuje się w otoczenie.

Na dachu znajduje się taras widokowy, na który można wejść odpłatnie (bilet normalny kosztuje 10 zł i należy kupić w kasie opery; stan na sierpień 2022). Jest to bardzo przyjemne miejsce, bo można tu pospacerować i zobaczyć miasto z innej perspektywy. Widok stąd nie jest jednak zbyt imponujący.

Aleja Bluesa

W Białymstoku znajduje Aleja Bluesa, która upamiętnia muzyków zasłużonych dla tego gatunku muzyki.

To właśnie w stolicy Podlasia od 1978 r. odbywa się festiwal Jesień z Bluesem. Jest to najstarszy bluesowy festiwal w Polsce! W trzydziestą rocznicę powstania festiwalu odsłonięto pierwsze tablice, a każdego roku przybywają kolejne.

Pomimo tego, że blues odegrał istotną rolę w historii miasta, region ten jest znany również z innego gatunku muzyki.

Mural Zenka Martyniuka

Mówi się, że Podlasie to stolica disco polo. W tym regionie powstało wiele zespołów reprezentujących ten gatunek muzyczny. Najsłynniejszą postacią jest Zenek Martyniuk, który doczekał się nawet własnego muralu.

Bogactwo muzyczne to tylko jeden z dowodów na to, że Białystok to miasto bardzo różnorodne.

Co zobaczyć w Białymstoku? Cerkwie, kościoły katolickie i synagogi

Bliskie sąsiedztwo Białorusi, Litwy i Rosji sprawiło, że od wieków żyli tu przedstawiciele różnych wyznań i narodowości. W Białymstoku znajdziemy cerkwie, kościoły katolickie i synagogi.

Cerkiew św. Mikołaja

Najpopularniejszą cerkwią jest cerkiew św. Mikołaja, która znajduje się w centrum miasta.

Jest to najstarsza prawosławna świątynia w Białymstoku. Stoi w tym miejscu od XVIII wieku, początkowo jako cerkiew drewniana, a później murowana.

Cerkiew została zbudowana w stylu klasycystycznym, na planie krzyża greckiego.

W środku znajdują się relikwie św. Gabriela Zabłudowskiego, czyli chłopca z pobliskiej miejscowości zamordowanego w XVII wieku. Mimo upływu lat jego ciało nie ulega rozkładowi, a samemu świętemu przypisuje się wiele cudów.

Cerkiew św. Ducha

Cerkiew Świętego Ducha to największa świątynia prawosławna w Polsce.

Jej wygląd zewnętrzny nawiązuje do wezwania cerkwi. Opiera się na symbolice Zesłania Ducha Świętego. Ściany i kopuły świątyni przybierają kształt języków ognia.

Obok cerkwi stoi dzwonnica o wysokości 70 metrów, która kryje 10 dzwonów. Pełni funkcję bramy wjazdowej.

Bazylika św. Rocha

Bazylika św. Rocha znajduje się w linii prostej od Rynku Kościuszki. Idąc od strony rynku, cały czas widzimy ją przed sobą, bo góruje nad miastem.

Kościół ten jest bardzo rozbudowany, ma jasny kolor i wysoką wieżę, na której znajduje się taras widokowy (można wejść na niego bezpłatnie). Elementem charakterystycznym jest ogromna figura Jezusa.

Zespół Katedralny Wniebowzięcia NMP

Jak wspominałam wcześniej, na białostockim rynku znajduje się neogotycka katedra, która jest „dobudówką” do niewielkiego późnorenesansowego starego kościoła (na poniższym zdjęciu możecie zobaczyć go po lewej stronie).

Neogotycką część kościoła zbudowano z czerwonej cegły na początku XX wieku. Władze carskie nie zgodziły się wówczas na utworzenie nowej świątyni i pozwoliły jedynie na rozbudowę istniejącej. Tak powstał Zespół Katedralny Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Synagogi

W Białymstoku przed II wojną światową funkcjonowało około 100 synagog i domów modlitwy. Społeczność żydowska stanowiła 50% populacji Białegostoku.

Obecnie w mieście nie ma czynnej synagogi. W mieście znajduje się m.in. budynek Synagoga Cytronów i Dawna Synagoga Piaskower, ale pełnią one teraz inne funkcje.

Pomnik Wielkiej Synagogi

Interesującym miejscem związanym z kulturą żydowską jest Pomnik Wielkiej Synagogi, który znajduje się w dawnej dzielnicy żydowskiej.

Upamiętnia on tragedię kilkuset osób pochodzenia żydowskiego, które w czasie II wojny światowej zostały zamknięte i podpalone przez Niemców w Wielkiej Synagodze. Kształt pomnika nawiązuje do kopuły budowli, a raczej tego co z niej zostało po wojnie.

Atrakcje Białegostoku – Murale

Białystok to raj dla fanów street artu. Spacerując po mieście, co krok można zobaczyć inny mural. Istnieje nawet specjalny szlak, wyznaczony przez miasto. Konkretne murale można też wyszukiwać na mapach Google.

Murale, które udało nam się zobaczyć:

• Utkany wielokulturowością

• Chłopiec i Tkanina
• Żubry
• Ksiądz Michał Sopoćko

• Malwy

• Przenikanie
• Dziewczynka z konewką
• Ludwik Zamenhof

• Prawa Miejskie

• Zenek Martyniuk
• Chłopiec z wędką
• Dni Sztuki Współczesnej 2012

Atrakcje Białegostoku – Pomniki i rzeźby

Widzimisie

Figurki „WidziMisiów” wyznaczą nowy miejski szlak turystyczny „Białystok WidziMisie”. Rozmieszczone są one w ważnych dla historii lub kultury miejscach w centrum miasta.

Każda z rzeźb ma indywidualne cechy, które nawiązują do poszczególnych lokalizacji, w których się znajdują.

• Aleja Bluesa (Miś Bluesman)
• ul. L. Zamenhofa (Miś Ursido)
• ul. H. Sienkiewicza (Miś Aktor)
• Plac Niezależnego Zrzeszenia Studentów (Miś Student)
• ul. Spółdzielcza (Miś pchający kulę)
• Bulwar Tadeusza Kielanowskiego (Miś Hetmanowa)
• ul. A. Mickiewicza (Miś Hetman)
• Skwer Świętego Konstantyna Wielkiego (Miś Święty Mikołaj).

Pomnik Sceny Teatralnej

Przy Placu Niezależnego Zrzeszenia Studentów stoi Pomnik Sceny Teatralnej, który nawiązuje do teatralnych tradycji miasta. W Białymstoku znajduje się bowiem Teatr Lalek oraz Wydział Sztuki Lalkarskiej, a co dwa lata odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Szkół Lalkarskich.

Pomnik Sceny Teatralnej to dwumetrowa maska, która z jednej strony prezentuje maskę tragiczną, a z drugiej komiczną. Klęczy na niej postać lalkarza, który porusza marionetką.

Pomnik Podróż

Pomnik Podróż, który stoi przy ul. Lipowej, ma znaczenie symboliczne. Koło to symbol podróży i siły napędzającej, a aktor sprawia, że lalki żyją i mogą podróżować przez obszary naszej wyobraźni. W konstrukcji znajdziemy specjalne wizjery, w których zawarta jest historia Białostockiego Teatru Lalek.

Co zobaczyć w Białymstoku? Dworzec kolejowy

A jeśli już mowa o podróży to przenieśmy się na białostocki dworzec.

To zabytkowy budynek dawnej kolei Petersbursko – Warszawskiej, który stanowi przykład architektury neobarokowej.

Nie tak dawno został przywrócony pierwotny wystrój wnętrza dworca z uwzględnieniem zdobienia ścian i sufitów, żeliwnych słupów oraz ozdobnych posadzek. Nawiązuje swoim wyglądem do tego z przełomu XIX i XX wieku.

Co zobaczyć w Białymstoku? Muzeum Pamięci Sybiru

Muzeum Pamięci Sybiru znajduje się w przedwojennym magazynie wojskowym tuż obok bocznicy kolejowej dawnego dworca. To stąd wyruszały pociągi z zesłańcami na Sybir.

Ekspozycja w muzeum opowiada o Polakach, którzy byli zsyłani w głąb Rosji, a później Związku Sowieckiego. Szli w kajdanach i spoglądali z wagonów zza krat. Niektórzy wyjeżdżali z własnej woli, z nadzieją na lepsze życie.

W Muzeum Pamięci Sybiru można znaleźć zwykłe przedmioty, w których ukryte są ogromne emocje i historie, które przenoszą zwiedzających na bezwzględny Sybir.

Obok budynku Muzeum można zobaczyć las stalowych słupów. Mogą symbolizować one ludzi, którzy wyjechali na Sybir i nigdy nie wrócili oraz mroźny klimat Syberii.

W Białymstoku spędziliśmy tylko kilka dni, więc nie udało nam się zobaczyć wszystkich atrakcji tego miasta. Na pewno kiedyś wrócimy, a Wam polecamy wycieczkę na Podlasie, bo to naprawdę przepiękny i różnorodny region.

Sprawdźcie też artykuł o Podlasiu: Podlasie i okolice – co warto zobaczyć? Niesamowite atrakcje regionu