Skąd wziął się koziołek w herbie Lublina? Co ma wspólnego Lublin ze Stumilowym lasem? Dlaczego w Lublinie nie gaśnie latarnia? Czy będąc w Lublinie, można poczuć się jak na wsi? W tym artykule pokażemy Wam najlepsze atrakcje Lublina, które można zobaczyć w trakcie kilkudniowego pobytu w mieście cebularza.
Lublin to miasto wielu legend ukrytych w uliczkach i zaułkach. Usłyszycie w nim ciekawe historie, opowiadane przez muzea i zabytki oraz skosztujecie tradycyjnych przysmaków. Zapraszamy na wycieczkę do Lublina!
Spis treści:
Zobacz film o Lublinie
Atrakcje Lublina – Rynek
Stare Miasto w Lublinie to jedno z najpiękniejszych i najlepiej zachowanych starych miast w Polsce. Do naszych czasów przetrwało nawet 70% oryginalnej zabudowy, a najstarsze obiekty pamiętają czasy średniowiecza.
Centralną częścią Starego Miasta jest rynek, który posiada nieregularny kształt. Pośrodku stoi Stary Ratusz, który od XVI wieku był siedzibą Trybunału Koronnego. Dziś w budynku mieści się Sala Ślubów, a także Lubelska Trasa Podziemna.
Część zabudowań Starego Miasta ucierpiała w czasie II wojny światowej, a swój obecny wygląd zawdzięcza powojennej odbudowie.
Warto przyjrzeć się lubelskim kamienicom, z którymi wiąże się wiele legend. Kamienica nr 4 została udekorowana malowidłami, które nawiązują do legendy o czarciej łapie.
Podobno pewnego razu sędziowie Trybunału dali się przekupić szlachcicowi, który miał spór z biedną wdową. Niesprawiedliwym wyrokiem została skazana na więzienie, dlatego zawołała: „Gdyby czarci sądzili, wydaliby sprawiedliwszy wyrok!”. Jeszcze tej samej nocy w Trybunale zjawili się tajemniczy goście i aby przypieczętować swój wyrok, nowy sędzia zostawił odcisk na blacie stołu.
Będąc na rynku, warto też przyjrzeć się pozostałym pięknie udekorowanym kamienicom, z którymi również wiążą się ciekawe historie (m.in. Kamienicy Konopniców, Kamienicy Pod Lwami, Kamienicy Klonowicza czy kamienicy, która została udekorowana motywami związanymi z życiem Jana Kochanowskiego).
Co zobaczyć w Lublinie – Lubelska trasa podziemna
W Lublinie możemy wybrać się na wycieczkę podziemiami prowadzącymi pod ulicami Starego Miasta.
Lubelskie Podziemia to ok. 300-metrowa trasa turystyczna, która rozpoczyna się w Trybunale Koronnym (jeśli stoimy przed frontową elewacją, wejście znajduje się po prawej stronie po schodkach w dół), prowadzi pod Rynkiem i kamienicami Starego Miasta, a kończy się na Placu po Farze. Trasa powstała w wyniku połączenia kilkunastu piwnic, których historia sięga XVI w.
Spacer z przewodnikiem pozwala odkryć przeszłość miasta i zobaczyć makiety z różnych okresów oraz przedstawienie wielkiego pożaru Lublina z XVIII wieku. Piwnice znajdują się na głębokości nawet 12 metrów!
Bilet kosztuje 20 zł (ulgowy 16 zł; stan na wrzesień 2022) i najlepiej kupić go na tej stronie z odpowiednim wyprzedzeniem (minimum dzień wcześniej). Zwiedzanie trwa około 30-40 minut. Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Atrakcje Lublina – Kamień Nieszczęścia
W niedużej odległości od rynku można zobaczyć niepozorny kamień, którego dotknięcie według legend przynosi nieszczęście.
Dawniej służył jako podstawa pod pień katowski. Pewnego dnia, ścięto na nim niewinnego człowieka. Wtedy katowski topór wbił się tak głęboko, że na kamieniu została rysa. Podobno właśnie od tego wydarzenia zaczęły się wszystkie nieszczęścia. Mówi się też, że to zdarzenie mogło być już skutkiem jego mocy. Tego się nie dowiemy. Jedno jest pewne, lepiej go nie dotykać.
Co zobaczyć w Lublinie? Jego herb
Dlaczego w herbie Lublina znajduje się koziołek?
I w tym przypadku tłumaczy to legenda, która mówi się, że podczas ataku Tatarów na Polskę, grupa lubelskich dzieci uciekła i ukryła się w wąwozie. Niestety, nie zabrały ze sobą żadnego pożywienia, ale w wąwozie spotkały kozę, która je wykarmiła. Kiedy dzieci dorosły zbudowały miasto. Mieszkańcy poprosili wtedy malarza z Krakowa, żeby namalował im herb z kozą. Okazało się, że zamiast kozy, namalował kozła i tak już zostało.
Legenda legendą, a naszym zdaniem w herbie Lublina powinien znaleźć się inny motyw. Motyw cebularza.
Czego spróbować w Lublinie? Cebularza!
W Lublinie trzeba koniecznie spróbować cebularza, który wywodzi się z kuchni żydowskiej.
To pszenny placek z cebulą i makiem, który jest oficjalnym produktem regionalnym, chronionym prawem Unii Europejskiej. My polecamy cebularze z Piekarni-Cukierni Marcin Orlikowski.
Atrakcje Lublina – Brama Krakowska
XIV wieczna Brama Krakowska strzeże dostępu do starego miasta. Mimo licznych przebudów na przestrzeni lat utrzymała swój średniowieczny charakter.
W Bramie Krakowskiej mieści się Muzeum Historii Miasta Lublina, gdzie na pięciu kondygnacjach przedstawiono dzieje od czasów wczesnego osadnictwa do II wojny światowej. Na V kondygnacji muzeum znajduje się punkt widokowy.
Bilet wstępu kosztuje 6 zł (ulgowy 5 zł; stan na wrzesień 2022). Należy pamiętać, że muzeum zamknięte jest w poniedziałki. Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Co zobaczyć w Lublinie? Plac po Farze
Na Placu po Farze znajdował się kiedyś kościół św. Michała Archanioła wzniesiony w XIII wieku. Ze względu na stan techniczny rozebrano go kilkaset lat później. Dzięki pozostałościom fundamentów oraz makiecie odlanej z brązu można wyobrazić sobie, jak wyglądała kiedyś ta świątynia.
Plac po Farze należy również do popularnych punktów widokowych, bo z tarasu można podziwiać Wzgórze Zamkowe.
Atrakcje Lublina – Wieża Trynitarska
Neogotycka Wieża Trynitarska została wzniesiona w miejscu dawnej furty miejskiej i pełniła funkcję dzwonnicy. Jej nazwa pochodzi od Zakonu Trynitarzy, którzy byli w posiadaniu dawnych zabudowań jezuickich. Wieża obecny wygląd zawdzięcza projektowi Antonio Corazzi i przebudowie z XIX wieku.
We wnętrzu mieści się Muzeum Archidiecezjalne Sztuki Sakralnej, które gromadzi kolekcję rzeźb, obrazów i wiele innych ciekawych eksponatów. Na wysokości 40 metrów znajduje się taras widokowy, z którego można podziwiać panoramę Lublina (naszym zdaniem to najlepszy punkt widokowy w mieście).
Bilet wstępu kosztuje 10 zł (stan na wrzesień 2022). Muzeum zamknięte jest w poniedziałki i wtorki.
Dobrze widać stąd m.in. Archikatedrę, której przyjrzymy się teraz bliżej.
Co zobaczyć w Lublinie? Archikatedrę
Archikatedra św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty to najważniejszy i jeden z największych kościołów w Lublinie. Barokowa świątynia powstała na początku XVII wieku dla przybyłych do miasta jezuitów.
Po pożarze, który miał miejsce w XVIII wieku, jej wnętrze pokryto freskami, które obecnie możemy oglądać.
Do archikatedry wstęp jest bezpłatny.
Atrakcje Lublina – Dom Słów
Już samo podwórko Domu Słów przenosi nas w czasy dzieciństwa. Co roku tematyka prezentowanej tu instalacji artystycznej poświęcona jest innej bajce. W ubiegłych latach były to między innymi „Czarnoksiężnik z Krainy Oz”, „Muminki” i „Alicja w Krainie Czarów”.
My trafiliśmy na „Stumilowy Las”, który pozwolił nam przypomnieć sobie trafne cytaty wypowiedziane przez Misia o wcale nie takim małym rozumku.
Znajduje się tu Izba Drukarstwa, którą można zwiedzać. Odbywają się w niej również warsztaty, spotkania i wydarzenia poświęcone drukarstwu.
Bilet wstępu kosztuje 15 zł (ulgowy 10 zł; stan na wrzesień 2022). Więcej informacji znajdziecie TUTAJ.
Co zobaczyć w Lublinie? Bazylikę Ojców Dominikanów
Bazylika Ojców Dominikanów to jedna z najstarszych świątyń w mieście, bo dominikanie pojawili się w Lublinie już w XIII wieku.
W kościele znajdowały się kiedyś relikwie Krzyża Świętego, jednak w 1991 roku zostały skradzione i do dziś nie udało się ich odzyskać.
W jednej z kaplic (bliżej wejścia do kościoła) znajduje się obraz słynnego przedstawienia pożaru w Lublinie, do którego nawiązuje Lubelska Trasa Podziemna. Według legendy to dzięki modlitwom dominikanów do relikwii Krzyża Świętego pożar udało się opanować.
Do bazyliki można wejść za darmo.
Atrakcje Lublina – Brama Grodzka
Idąc w kierunku Bramy Grodzkiej, mijamy zabytkową kamienicę, której elewacja została ozdobiona licznymi rysunkami kotów! Nawiązują one do twórczości lubelskiego grafika Andrzeja Kota, który tworzył w sąsiednim budynku.
Brama Grodzka, inaczej nazywana jest Bramą Żydowską, bo prowadziła kiedyś do Dzielnicy Żydowskiej. Obecnie łączy Stare Miasto z Zamkiem.
Przed II Wojną Światową kilkadziesiąt procent mieszkańców Lublina stanowili Żydzi, którzy przez wiele lat mieli ogromny wkład na rozwój miasta.
Co zobaczyć w Lublinie? Latarnię Pamięci
Formą upamiętnienia nieistniejącej już Dzielnicy Żydowskiej jest Latarnia Pamięci, która stoi tuż obok Bramy Grodzkiej. To jedna z ostatnich ocalałych w Lublinie przedwojennych latarni ulicznych.
Zapalona latarnia nie gaśnie ani w dzień, ani w nocy, czym przypomina o żydowskiej przeszłości Lublina.
Atrakcje Lublina – Zamek
Historia Zamku w Lublinie sięga XII wieku. Na przestrzeni wieków pełnił on różne funkcje: był królewską rezydencją, więzieniem, a aktualnie pełni rolę Muzeum Narodowego.
Za panowania Kazimierza Wielkiego wzniesiono w tym miejscu murowany zamek. Był on przez wieki wielokrotnie przebudowywany. Obecny wygląd pochodzi z XIX wieku. Powstała wtedy w tym miejscu nowa budowla przeznaczona na więzienie. Tę funkcję pełniła aż do okresu powojennego, kiedy to znajdowało się tutaj polityczne więzienie karno-śledcze, podległe władzom sowieckim. Muzeum Narodowe ma swoją siedzibę w Zamku od 1957 roku.
Po wejściu na dziedziniec zamku nie sposób nie zauważyć wieży Donżon, czyli najstarszej zachowanej budowli wzgórza zamkowego. Pełniła ona przede wszystkim funkcje militarne, ale służyła również jako schronienie w razie niebezpieczeństwa. Obecnie, znajduje się na niej taras widokowy.
Wróćmy jeszcze na chwilę do czasów, w których zamek pełnił funkcję więzienia, bo wtedy znana nam teraz Kaplica Świętej Trójcy była kaplicą więzienną. Z tego względu otynkowano jej wnętrze pokryte bizantyjsko-ruskimi freskami. Potrzeba było prawie 100 lat, by odkryć ten skarb i przeprowadzić jej renowację. Kaplica świętej Trójcy jest obecnie jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce i w Europie.
Istnieją różne rodzaje biletów (na zamek, do kaplicy, na wieżę, a także bilet 3 w 1). Aktualne ceny i więcej informacji znajdziecie TUTAJ. Muzeum oraz kaplica zamknięte są w poniedziałki.
Atrakcje Lublina – Plac Litewski
Na Placu Litewskim pierwotnie odbywały się parady wojskowe, a z biegiem czasu stał się miejscem organizacji miejskich imprez i uroczystości.
Na Placu umieszczono szereg pomników ku czci ważnych osób i wydarzeń w historii Polski tj. pomnik Unii Lubelskiej, Marszałka Józefa Piłsudskiego, Nieznanego Żołnierza, czy Konstytucji 3 Maja.
To idealne miejsce na chwilę przerwy, bo znajdują się to liczne ławki, ustawione w cieniu drzew, a także multimedialna fontanna, która prezentuje spektakle światła i dźwięku o określonych porach (z tego co udało nam się zorientować, pokazy odbywają się od maja do września w piątki i soboty o godzinie 21:00).
Co zobaczyć w Lublinie? Ogród Saski
Jeśli będziecie szukać zielonego miejsca na mapie Lublina, koniecznie odwiedźcie Ogród Saski, w którym można odpocząć, spacerując zielonymi alejkami. Znajdziecie go przy Alejach Racławickich, które są przedłużeniem Krakowskiego Przedmieścia.
Ogród Saski jest najstarszym parkiem Lublina. Został założony w XIX roku w stylu angielskim, czyli naśladującym naturalny park.
Znajduje się tam powstały pod koniec XIX wieku domek stróża, a także zegar słoneczny zlokalizowany w pobliżu fontanny. Uwagę zwraca także muszla koncertowa, gdzie odbywają się m.in. festiwale muzyczne. Największą atrakcją parku jest jednak… natura.
Atrakcje Lublina – Muzeum Wsi Lubelskiej
Spacer alejkami w Muzeum Wsi Lubelskiej, odbywa się przez sektory skupiające się na konkretnych regionach Lubelszczyzny. Możemy podziwiać eksponaty z Wyżyny Lubelskiej, Roztocza, Powiśla, Podlasia, Nadbuża, a ich uzupełnieniem jest część dworska oraz miasteczkowa.
W czasie spaceru nie można pominąć Miasteczka Prowincjonalnego. Nie jest to kopia żadnej konkretnej miejscowości. Znajdziemy tu pierzeję rynku z dalszymi zabudowaniami z ratuszem, zakładem fryzjerskim i dentystycznym, sklepem i pocztą.
Sporym zainteresowaniem cieszy się też drewniana cerkiew z Tarnoszyna oraz oczywiście wiatrak z Zygmuntowa, który był pierwszym eksponatem w muzeum.
Bilet wstępu kosztuje 20 zł (ulgowy 10 zł; stan na wrzesień 2022) i można go kupić w biletomacie przed wejściem na teren muzeum lub online na tej stronie. Zwiedzanie trwa około 2h, choć można tu spędzić równie dobrze cały dzień.
Co zobaczyć w Lublinie? Majdanek
Państwowe Muzeum na Majdanku powstało w listopadzie 1944 roku na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego.
Misją Muzeum jest pielęgnowanie pamięci i rozwijanie edukacji historycznej o okupacji niemieckiej na Lubelszczyźnie podczas II wojny światowej. Szacuje się, że przez obóz przeszło ok. 150 tysięcy osób, a połowa z nich zmarło lub zostało zamordowanych.
Można zobaczyć tu łaźnię męską i żeńską, komory gazowe, krematorium, ekspozycję butów ofiar, poznać warunki bytowe więźniów, a także odwiedzić baraki, w których znajdują się wystawy.
Wejście na teren muzeum jest bezpłatny.
Zachęcamy do odwiedzenia Lublina, bo to miasto idealne na weekend!